«Ας με ακούσετε, ας με ακούσετε όλοι εσείς οι κακοί κριτές των ξένων αμαρτιών. Εάν είναι αλήθεια, όπως και πράγματι είναι, ότι “εν ω κρίματι κρίνετε, κριθήσεσθε” (Ματθ. ζ΄ 2), τότε ας είστε βέβαιοι, ότι για όσα αμαρτήματα κατηγορήσαμε τον πλησίον είτε ψυχικά είτε σωματικά, θα περιπέσουμε σ’ αυτά. Και δεν είναι δυνατόν να γίνει διαφορετικά» (λόγ. ι΄ 10).
Η διπλή προτροπή του οσίου – κατά τον τύπο της λειτουργικής διπλής προτροπής των εκκλησιαστικών αναγνωσμάτων «πρόσχωμεν» – αποκαλύπτει το βαρυσήμαντο του λόγου του: η κακή κρίση που κάνουμε για τις ξένες αμαρτίες λειτουργεί ως… προφητεία για τη δική μας κατοπινή ζωή! Για ό, τι αμάρτημα κατηγορήσαμε ή κατηγορούμε τον πλησίον μας θα επιτρέψει ο Κύριος το ίδιο να το γευτούμε κι εμείς: είτε ψυχικό είτε σωματικό. Κι είναι απόλυτος: «δεν είναι δυνατόν να γίνει διαφορετικά».
Γιατί; Πώς είναι τόσο βέβαιος; Πέρα προφανώς από τη μεγάλη πείρα του στα θέματα της πνευματικής ζωής – εκ νεότητός του στην άσκηση και στην αφιερωμένη ζωή στον Κύριο ήταν – πιστεύει ακράδαντα σε ό,τι έχει πει το αψευδές στόμα Εκείνου κι έχει καταγραφεί στο Ευαγγέλιο.
Ο ίδιος ο Κύριος βεβαίωσε: «για ό,τι κρίνετε τον συνάνθρωπό σας, γι’ αυτό θα κριθείτε και σεις».
Λοιπόν, θα έλθει η ώρα, αν όχι άμεσα πάντως σίγουρα κάποια στιγμή, που θα αλλάξουν οι συνθήκες και θα περιπέσουμε στο ίδιο αμάρτημα το οποίο κατακρίναμε. Οπότε, η όποια κακή κρίση μας για τον συνάνθρωπό μας, τελικώς θα λειτουργήσει ως κακή κρίση και για τον ίδιο τον εαυτό μας – κρίνοντας τον άλλον κρίνουμε τον εαυτό μας. Δεν είναι μία έμμεση επιβεβαίωση της απαρχής αποκάλυψης του Θεού ότι ο άλλος, ο συνάνθρωπος, δεν είναι ένας ξένος, δεν είναι ακριβώς… άλλος, αλλά ο ίδιος ο εαυτός μας; «Αγαπήσεις τον πλησίον σου ως εαυτόν».
Γι’ αυτό και στην κρίση του Θεού δεν θα χρειαστεί άλλος κατήγορός μας πέρα από τον ίδιο τον εαυτό μας. Είναι βεβαίως ο Πονηρός ο οποίος πάντοτε μας κατηγορεί έτσι κι αλλιώς στον Θεό – το μίσος του για τον άνθρωπο είναι άσβεστο – αλλά ο ίδιος ο εαυτός μας θα είναι πρωτίστως το… εισαγγελικό χέρι που θα υψωθεί απειλητικά εναντίον μας!
Ένα είναι το φάρμακο! Να μετανοήσουμε αληθινά για τις κακές κρίσεις μας, να σταματήσουμε την κάκιστη αυτή συνήθεια, και να στήσουμε μονίμως στον… τοίχο μόνο τον εαυτό μας! Αυτό όμως συνιστά τον επίμονο και επίπονο αγώνα της ταπείνωσης και της εν Χριστώ αγάπης μας, που οδηγεί με ασφάλεια στην ακατακρισία μας και από πλευράς του Θεού.