Πρόσωπο… Προς και όψη… Μιλώντας πιο απλά, δύο μάτια, μια μύτη και χείλια… Κι όμως, το πρόσωπο είναι κάτι τόσο πιο βαθύ απ’ αυτό που επιφανειακά αντιλαμβανόμαστε, όταν αντικρίζουμε κάποιον. Είναι ο καθρέφτης της ψυχής μας, το κάτοπτρο των βαθύτερων σκέψεων και επιθυμιών μας, ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο, η στάση μας μέσα σ’ αυτό. Θεολογικά μεταφράζεται ως εικόνα Θεού, εικόνα του Αγίου Πνεύματος που κατοικεί μέσα στον καθένα μας και χρειάζεται την δική μας συναίνεση για να φανερωθεί… Αυτό είναι το μεγάλο «στοίχημα» για κάθε χριστιανό: η απαλλαγή από κάθε πάθος, η δημιουργία κοινωνίας με τον Θεό που είναι συνώνυμα με την μετάβασή του απ’ το κατ’ εικόνα στο καθ’ ομοίωση, στην απόκτηση του αληθινού Χριστιανικού προσώπου, του προσώπου του Χριστού… Εδώ, βέβαια, τίθεται το ερώτημα κατά πόσο ο καθένας από μας έχει πραγματικά πλησιάσει, έστω και στο ελάχιστο, σ’ αυτή την ιδανική κατάσταση, σ’ αυτό το ιδανικό πρόσωπο. Η ίδια η καθημερινότητά μας έρχεται να μας απαντήσει…
Είναι μεσημέρι, μια απλή συνηθισμένη μέρα, ένας πολυσύχναστος δρόμος της Αθήνας. Κόσμος πηγαίνει κι έρχεται, κίνηση, φασαρία, σκοτούρες, χαμός… Όλα κυλούν φυσιολογικά δηλαδή… Και τι πιο σύνηθες επομένως από έναν άνθρωπο στην μέση του δρόμου που ζητάει βοήθεια;; …Μέσα σε αυτό το χάος, λοιπόν, βρίσκομαι και εγώ χαμένη.. Και τότε μια δυνατή φωνή με ξυπνά ή μάλλον τραβά για λίγο το βλέμμα μου!
Ήταν η φωνή που σπάραζε «πεινάωωω». Στάθηκα σε μια γωνιά, και απλά κοιτούσα. Παρακολουθούσα αμήχανα τους ανθρώπους, κάποιους να κοιτούν και να προσπερνούν επιταχύνοντας το βηματισμό τους. Είδα, όμως, και κάποιον που κι αυτός στάθηκε, είδε, έσκυψε, βοήθησε, όμως είπε: «πάλι καλά που υπάρχουν άνθρωποι σαν κι εμένα, που βοηθούν απλόχερα, αλλιώς τι θα ‘κανες και συ φουκαρά;» Δίπλα μου, κάποιος τον πλησιάζει. είναι ένα παιδάκι και κάτι φαίνεται να του δίνει και να του ψιθυρίζει…! Άργησα να συνειδητοποιήσω, ότι αυτό το παιδί θα ήταν ο καλός Σαμαρείτης αυτού του ζητιάνου, χάρη της ταπείνωσης αυτού του άγνωστου διαβάτη..!.. Τρείς άνθρωποι, τρία πρόσωπα, τρεις Χριστιανοί…
Τρεις Χριστιανοί; Κι όμως ναι, τρεις Χριστιανοί! Εύκολα θα λέγαμε ότι ο Χριστιανός είναι ο τρίτος, ο ελεήμων, ο ταπεινός, ο εκφραστής του Ευαγγελίου! Μήπως έτσι εύκολα θα αφήναμε στο περιθώριο χιλιάδες χριστιανών που αγωνιζόμενοι καθημερινά δεν έχουν φτάσει ακόμα στα όρια τους, να ξεπεράσουν τον αδύναμο εαυτό τους, και να έρθουν σε κοινωνία με τον Θεό. Μήπως τελικά αυτά τα τρία πρόσωπα μπορούν να εναλλάσσονται στην ζωή του χριστιανού;
Δεν ξέρουμε ποια είναι η απάντηση, και αν αυτή υπάρχει.. Μα σίγουρα, ένα τέτοιο ερώτημα γεννά ποικίλους προβληματισμούς! «Στενή και τεθλιμμένη η οδός» αναφέρει κάπου ο Κύριος. Πράγματι, ζω στο Χριστιανισμό, σημαίνει βρίσκομαι σε ένα συνεχή αγώνα, σε μια πάλη με τον ίδιο μου τον εαυτό, ότι και αν αυτό σημαίνει, τα πάθη μου, τις αδυναμίες μου, τις ενορμήσεις μου, τα ένστικτά μου. Αγώνας δύσκολος που αντανακλά την διάθεση μας για προσπάθεια. Διάθεση που ίσως γεννάται από τον φόβο του θανάτου, θερμαίνεται από τις τύψεις, και κορυφώνεται από την αγάπη, την αληθινή πίστη μας στο πρόσωπου του Θεού.
Ένας «στίβος μετ’ εμποδίων» η ζωή του Χριστιανού… Κάποιος πάντα θα ναι πιο μπροστά, κάποιος πιο πίσω, ο στόχος όμως κοινός, η έκβαση άγνωστη! Κι αυτό γιατί τα εμπόδια-πάθη στέκονται κάποιες φορές μπροστά μας σα τείχη απροσπέλαστα! Είναι η προσκόλληση στο πρόσωπό μας, η άμετρη αγάπη στο εγώ μας που μας αναγκάζει να στρέφουμε την προσοχή μας μόνο σε ότι μας αφορά και μας «βολεύει». Αισθανόμαστε ασφάλεια, στο προστατευτικό μας κέλυφος που μας κρατά σε απόσταση από τον διπλανό μας. Μοιάζουμε με κάποιον χαμένο μες στο πλήθος που δεν ανέχεται να κοιτάξει κανέναν γύρω του, παρά μονάχα αρκείται στον καθρέφτη που κρατά και θαυμάζει τον εαυτό του! Η αδιαφορία αυτή προς τον πλησίον δεν είναι η μόνη απόρροια του εγωκεντρισμού μας. Γιατί αν το σκεφτούμε, ο εγωισμός είναι η πηγή όλων των αδυναμιών μας, είναι το σαράκι που τρώει σιγά-σιγά την ψυχή μας, που μας απομακρύνει από το στόχο μας, δηλαδή το καθ’ ομοίωση, κατακερματίζοντας το πρόσωπο μας που είναι κατ’ εικόνα Θεού. Έτσι εύκολα πέφτουμε στην παγίδα του δεύτερου χριστιανού της ιστορίας μας. Αυτός έχοντας υπερμεγενθύνει το εγώ του νοιάζεται για το «φαίνεσθαι» και όχι για το «είναι». Δρα υποκριτικά απορρίπτοντας στην ουσία την ίδια του την πράξη, γιατί το μόνο του ενδιαφέρον είναι το πώς θα φανεί, θα δειχτεί, θα δοξασθεί…
«Τα χρήματα εμίσησαν πολλοί, την δόξα ουδείς», όπως λέει και ο λαός… Είναι αυτή η «δόξα», η άποψη που έχουν οι άλλοι για μας, μια δύναμη που κινεί κάθε μας πράξη, ενώ ταυτόχρονα την αλλοιώνει γιατί και πάλι τοποθετούμε στο επίκεντρο τον εαυτό μας. Η συμπεριφορά αυτή δεν οφείλεται μόνο στον εγωισμό, αλλά και στην ανεπαρκή πίστη μας στο πρόσωπο του Χριστού, στην ολιγοπιστία, η οποία συχνά μας οδηγεί στην διπροσωπία… Γινόμαστε με άλλα λόγια χριστιανοί με δύο πρόσωπα, άλλο εντός και άλλο εκτός της εκκλησίας, χριστιανοί που ακροβατούν μεταξύ της κοσμικής και της πνευματικής ζωής, που αδυνατούν να σταθούν στην πίστη τους-στα πό δια τους και κρύβονται πίσω από ένα ψεύτικο πρόσωπο… Η διπροσωπία μας, λοιπόν, όπως και η αδιαφορία, ο εγωισμός, η περηφάνια και κάθε πάθος που μας κυριεύει, αμαυρώνει την εικόνα μας αλλοιώνει το πρόσωπό μας, αποπροσανατολίζει την πορεία μας…
Τόσες αδυναμίες, τόσα εμπόδια, τόσοι πειρασμοί, κι όμως, ένας μόνο άνθρωπος! Γίνεται;… Είναι δυνατόν να βγει νικητής; Η ζωή μας, ένα ταμπλό από επιτραπέζιο παιχνίδι, σαν «το φιδάκι». Υπάρχουν πολλές σκάλες που σε ανεβάζουν, πολλά φίδια που σε κατεβάζουν, στόχος ένας: το «100» -ο παράδεισος! Λέμε ότι σε αυτό το παιχνίδι για να τα καταφέρεις χρειάζεσαι την τύχη με το μέρος σου και τύχη, όπως διαβάζουμε στον Γέροντα Πορφύριο, είναι το καλλιτεχνικό όνομα του Θεού. Και ναι, η «τύχη» είναι με το μέρος μας, αρκεί «μια ζαριά», μια προσπάθεια από την δική μας πλευρά κι η χάρη του Θεού θα ‘ναι η σκάλα που θα μας ανεβάζει σιγά-σιγά όλο και πιο κοντά του, που θα «φέρνει στη γη λίγο ουρανό». Δεν είναι ακατόρθωτο, άλλωστε τόσοι και τόσοι άγιοι τα κατάφεραν. Άγιοι, που έζησαν μέσα στον κόσμο χωρίς υπερφυσικές ικανότητες. Ήταν άνθρωποι, αδύναμοι σαν εμάς. Σε κάθε στιγμή της ζωής μας, λοιπόν, σε κάθε ζαριά που ρίχνουμε βρισκόμαστε σε μια επιλογή. Πάντα κάτι έχουμε να χάσουμε, κάτι να κερδίσουμε. Ας προσπαθήσουμε, λοιπόν, σε κάθε μας ζαριά να κερδίζουμε λίγο ουρανό, λίγο παράδεισο!
Επιμέλεια:
Ιωάννα Χατζηχριστοδούλου
φοιτ. Ιατρικής Αθηνών
Μαρία Παπαδημητρίου
φοιτ. Φιλολογίας Αθηνών