1.Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Ραβενίας.

Βρίσκεται κοντά στο χωριό Γοραντζή Κάτω Δρόπολης

2.Μονή Ευαγγελισμού Βάνιστας

Η Μονή Βάνιστας βρίσκεται πάνω από το ομώνυμο χωριό, σχεδόν μια ώρα πάνω σε ένα ίσιωμα στο βουνό. Η εκκλησία είναι του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου χτισμένη στα 1582. Ο νάρθηκας φιλοτεχνήθηκε το 1617 από τον αγιογράφο Μιχάλη από το Λινότοπο.

3.Μονή Γενεσίου της Θεοτόκου Δούβιανης

Η Μονή Δούβιανης είναι ένα βυζαντινό μοναστήρι που βρίσκεται στο δυτικό μέρος του χωριό Δούβιανη, στην Περιφέρειας Αργυροκάστρου, στη νότια Αλβανία. Το μοναστήρι παραδοσιακά χρονολογείται στον 6ο αιώνα

4.Μονή Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Σβέρνετσι

Η Μονή βρίσκεται στα βόρεια του νησιού της Ντάρτας απέναντι από το χωριό Σβερνέτσι.Η επικοινωνία με την ξηρά γίνεται με μικρή γέφυρα ή με μικρά ψαροκάϊκα.5.Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Αθαλίου Χειμάρας

6.Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Καμένας.

7.Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Κοκαμιάς.

Βρίσκεται κοντά στο χωριό Νίβιστα,σε βραχώδη πλαγιά στο εσωτερικό του κόλπου της Κοκαμιάς.

8.Μονή Υπαπαντής Δρυμάδων

9.Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Δρυανού

10.Εκκλησία της Παναγίας στο νησί Μάλιγκραντ. της Μικρής Πρέσπας

 

Ιερα Μονή Παναγίας του Κώσταρι (σπήλαιο), Μεσοπόταμο

 

 

 

 

 

 

Πηγή

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Αποτελώντας και μόνο την εκκλησία που υποδέχεται κάθε χρόνο το Άγιο Φώς απο τον Πανάγιο τάφο των Ιεροσολύμων, το βράδυ του μεγάλου Σαββάτου, οι Άγιοι Ανάργυροι της Πλάκας – Μετόχι του Παναγίου Τάφου, συνιστούν μια εκκλησία ορόσημο στην ορθόδοξη συνείδηση του αθηναϊκού λαού. Σπουδαίες εξάλλου ιστορικές μνήμες από την μακραίωνη εκπόρευση του ελληνισμού στην αχανή λεωφόρο του χρόνου, είναι συνυφασμένες με το μετόχι του Παναγίου Τάφου.

Σύμφωνα με μια ιστορική δοξασία στους Άγιους Ανάργυρους ενταφιάζονταν μερικά μέλη της μεγαλουργού οικογένειας των Παλαιολόγων. Από τα μέσα του 17-ου αιώνα και δη από το 1667, η εκκλησία αποτελούσε καθολικό γυναικείου μοναστηριού, που είχε ιδρυθεί με πρωτοβουλία του Δημητρίου Κολοκύθη. Ο τελευταίος διακατεχόμενος από ζέση και θερμουργό πάθος για την ορθοδοξία, κληροδότησε όλη την περιουσία του στο Μοναστήρι. Το μοναστήρι θα ακμάσει κοινωνικά και πολιτισμικά στην Αθήνα, μέχρι και την έλευση των Ενετών στην πόλη υπό τον Μοροζίνη, οπότε και περιέπεσε σε μαρασμό, μέχρι της διαλύσεώς του.

Προς το τέλος του 18-ου αιώνα και ειδικότερα το 1788, το μοναστήρι αγοράστηκε από τον Αρχιμανδρίτη Ιάκωβο, μεταβλήθηκε σε μετόχι του Παναγίου Τάφου και υπήχθη διοικητικά στο πατριαρχείο Ιεροσολύμων. Στον αύλειο χώρο του μετοχίου υφίσταται κτίριο από το 1858, που αποτελεί τα γραφεία της εξαρχίας. Όταν έξαρχος διατελούσε ο Αρχιμανδρίτης Ιωσήφ Κρητικάκης, τα έξοδα της δημιουργίας του κτιρίου είχε αναλάβει ο πατριάρχης Ιεροσολύμων ο Κύριλλος ο Β΄. Το μετόχι του Παναγίου Τάφου βρίσκεται στα περίφημα Αναφιώτικα της Πλάκας και δεσπόζει αισθητικά με την απλότητα και την επιμέλειά του. Έπειτα είναι αυτό το βαρύτιμο ιστορικό φορτίο του που προξενεί δέος, αλλά και ηθική ανάταση συνάμα, στον προσκυνητή-επισκέπτη. Προσευχόμενος στο Μετόχι του Παναγίου Τάφου, θαρρείς ότι εγγίζεις τον ιερό χώρο, που ετάφη το σώμα του Ιησού. Η εκκλησία ανηγέρθη στα πρώτα χρόνια της οθωμανικής δουλείας και σε χώρο στον οποίο προϋφίστατο αρχαίος ναός της Αφροδίτης. Εξάλλου μέλη του ναού της Αφροδίτης, έχουν τοποθετηθεί στους τοίχους των Αγίων Αναργύρων και επενδύουν αισθητικά και τον αύλειο χώρο.

Σε ότι αφορά την αρχιτεκτονική τεχνοτροπία του ναού, συνιστά μεταβυζαντινή καμαροσκέπαστη μονόκλιτη βασιλική, με οροφή που απολήγει σε τεταρτοσφαίρια. Αναφορικά με το τέμπλο του ναού, αυτό είναι ξυλόγλυπτο. Εσωτερικά είναι επενδυμένος απο μερικές τοιχογραφίες, ενώ υπάρχουν και ορισμένες σημαντικές φορητές εικόνες. Ξεχωρίζει σ΄ αυτές η ιερή εικόνα της Αγίας Βαρβάρας, με αποσπάσματα απο την ζωή της, η οποία συνιστά έργο του Σπύρου Σομασιανού του 1939. Σημαντικό επίσης ορθόδοξο κειμήλιο που διακοσμεί την εκκλησία των Αγίων Αναργύρων, αποτελούν ορισμένοι λίθοι απο τον Άγιο Τάφο και απο τον Γολγοθά της Ιερουσαλήμ, οι οποίοι έχουν τοποθετηθεί στον ναό, εισέρχοντας στην εκκλησία δεξιά, δίπλα απο την εκκλησία της Αγιοταφικής Αδελφότητας. Οι Άγιοι Ανάργυροι – Μετόχι του Παναγίου Τάφου, αποτελούν στολίδι για τον ορθόδοξο χαρακτήρα της Αθήνας και κάθε χρόνο το Μεγάλο Σάββατο, η Ελλάδα ευλαβικά προσμένει σε αυτούς, την έλευσή του Αγίου Φωτός απο τα Ιεροσόλυμα.

Πηγή

Η Παναγία η Εικοσιφοίνισσα, με την αχειροποίητο θαυματουργό εικόνα της, αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα προσκυνήματα της Μακεδονίας και είναι το παλαιότερο εν ενεργεία μοναστήρι στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Στο κατάφυτο Παγγαίο, σε υψόμετρο 753 μέτρων, βρίσκεται στα όρια των νομών Σερρών – Καβάλας, αλλά εκκλησιαστικά ανήκει στη Μητρόπολη Δράμας.

Η ίδρυση της μαρτυρικής μονής της Μακεδονίας χάνεται στα βάθη των αιώνων. Πάμπολλες παραδόσεις αναφέρουν ότι ο Άγιος Γερμανός, που ασκήτευε στην Ιερά Μονή Προδρόμου, στον Ιορδάνη ποταμό, εγκατέλειψε την Παλαιστίνη και με όραμα που είδε από άγγελο εκ της Παρθένου, ήρθε στη θέση Βίγλα του Παγγαίου το 518 μ.Χ. Λίγο νωρίτερα είχε ιδρύσει εκεί κοντά μοναστικό οικισμό ο επίσκοπος Φιλίππων Σώζων (5ο αιώνα) που εγκαταλείφθηκε.

Αφού ολοκλήρωσε το πρώτο εκκλησάκι ο Άγιος Γερμανός αναζήτησε στο δάσος ένα ξύλο κατάλληλο για να εικονίσει τη Θεοτόκο, ως ένδειξη ευχαριστίας. Όταν το επεξεργάστηκε και το ετοίμασε ξαφνικά το ξύλο ράγισε και ο άγιος λυπήθηκε και σκέφτηκε να το αφήσει.

Τότε ένα «φοινικούν», υπέρλαμπρο δηλαδή, κοκκινωπό φως έλουσε το σχισμένο ξύλο και φάνηκε η Παναγία μας μαζί με το Χριστό και μια φωνή ακούστηκε να του λέει: «Παιδί μου ήλπισε, εγώ είμαι εδώ» και τη στιγμή εκείνη εντυπώθηκε η Παναγία πάνω στο ξύλο. Αυτό το φως έδωσε και το όνομα στην αχειροποίητο εικόνα (εικών – φοίνισσα).

Δεύτερος κτίτορας θεωρείται ο Άγιος Διονύσιος ο Α΄ (15ο αιώνα), ο οποίος παραιτήθηκε από τη θέση του Οικουμενικού Πατριάρχη και έγινε ηγούμενος της μονής δίνοντας της τη μεγαλύτερη λαμπρότητα. Κατά την Τουρκοκρατία, η συμβολή της Ιεράς Μονής στη διατήρηση της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού υπήρξε ανεκτίμητη. Η δράση των μοναχών στην ευρύτερη περιοχή προκάλεσε την οργή των Τούρκων, οι οποίοι θανάτωσαν το 1507 και τους 172 μοναχούς. Το μνημείο τους βρίσκεται προ της μονής. Το 1798, μετά την πρώτη του Πατριαρχία, έμεινε ως εξόριστος στη μονή ο μετέπειτα Εθνομάρτυρας και άγιος Γρηγόριος Ε΄.

Το 1917 οι Βούλγαροι άρπαξαν τα περισσότερα κειμήλια και τα μετέφεραν στη Βουλγαρία, όπου φυλάσσονται μέχρι σήμερα στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο Σόφιας.

Κατά την περίοδο εκείνη των επιθέσεων και αρπαγών των Βουλγάρων, ένας αξιωματικός τους επιχείρησε να συλήσει την Εικόνα της Παναγίας, αλλά τινάχθηκε πίσω και εξέπνευσε, ενώ η μπότα και το πιστόλι του αποτυπώθηκαν στις μαρμάρινες πλάκες του δαπέδου για να ενθυμίζουν πάντοτε το θαύμα. Ακόμα και σήμερα στο μαρμάρινο δάπεδο του Ναού φαίνονται αυτά τα σημεία.

Το 1943 οι Βούλγαροι, στην Κατοχή, εκδίωξαν πάλι τους μοναχούς, έβαλαν φωτιά και κάηκε όλο το μοναστήρι εκτός από το ναό. Η Ιερά Μονή Εικοσιφοίνισσας αφέθηκε έρημη μέχρι την επαναλειτουργία της ως γυναικείου μοναστηριού το 1967. Σήμερα στη μονή ζουν περίπου 25 μοναχές.

Το επιβλητικό τετράγωνο (20 Χ 20 μέτρα) Καθολικό των Εισοδίων της Θεοτόκου διαθέτει όμορφο τέμπλο, ενώ το Ιερό Βήμα σώζεται από τον 11ο αιώνα. Στο ξυλόγλυπτο επίχρυσο τέμπλο του Καθολικού βρίσκεται η αχειροποίητος και θαυματουργή Ιερά Εικόνα.

Εκτός από το ναό, το μοναστήρι επίσης περιλαμβάνει ξενώνες (τρία κτίρια με 200 κρεβάτια), τα κελλιά των μοναζουσών, Τράπεζα, αρχονταρίκι, μουσείο, τα παρεκκλήσια της Αγίας Βαρβάρας (με Αγίασμα) και της Ζωοδόχου Πηγής, εργαστήρια κεντητικής και αγιογραφίας κ.α. Αξιοθαύμαστα είναι και τα δύο μικρά κυπαρίσσια που εδώ και πολλά χρόνια ζουν θαυματουργικά στη στέγη του ναού (στη βάση του μικρού τρούλου).

Η Ιερά Μονή Παναγίας Εικοσιφοίνισσας εορτάζει στις 15 Αυγούστου στη μνήμη της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στις 14 Σεπτεμβρίου στη μνήμη του τιμίου Σταυρού και στις 21 Νοεμβρίου στη μνήμη των Εισοδίων της Θεοτόκου.

Πηγή

Σαν ένα μικρό ορθόδοξο στολίδι δεσπόζει στην περιοχή της Κυψέλης, η μικρή εκκλησία της Αγίας Ζώνης, δίπλα ακριβώς απο τον μεγαλόπρεπο ναό που φέρει το ίδιο όνομα. Η εκκλησία βρίσκεται στον πεζόδρομο της Αγίας Ζώνης, απο τον οποίο έχει ονοματοδοτηθεί ευρύτερα η συνοικία. Τον ναΐσκο έχτισε το διάστημα 1843 – 1857 ο ρώσος πρέσβης στην Ελλάδα Αλέξανδρος Πέτρου Οζερώφ, απο κοινού με την σύζυγό του Όλγα, προκειμένου να αποτελέσει εκκλησία της οικογένειάς του.

Σύμφωνα με την παράδοση, ο Αλέξανδρος Οζερώφ επέλεξε χωροταξικά αυτή την περιοχή για να κτίσει την εκκλησία, διότι του είχε συμβεί εκεί ένα μικρό θαύμα, το οποίο τον υπεκίνησε για λόγους ευλάβειας, να οικοδομήσει τον ναΐσκο. Συγκεκριμένα καθώς περνούσε έφιππος απο την περιοχή στην οποία υφίστατο τα προηγούμενα χρόνια εκκλησάκι, το οποίο ισοπεδώθηκε στις μάχες του 1821-1827, χτύπησε σε κάτι χαλάσματα και πέφτοντας απο το άλογό του, αντίκρυσε σε παρακείμενο βράχο λαξευμένη μια εικόνα της Παναγίας βρεφοκρατούσας, η οποία φορούσε ζώνη με δυο αγγέλους που εδέοντο.

Ενεπίγραφος τάφος Αλεξάνδρου Πέτρου Οζερώφ

Την οικοδόμηση του ναού είχε επιμεληθεί ένας έμπειρος ρώσος ιερωμένος, ο οποίος είχε επιμεληθεί και την αναστήλωση της ρώσικης εκκλησίας επί της οδού Φιλελλήνων, ο Αντονίν Καπούστιν. Σε ότι αφορά την αρχιτεκτονική του τεχνοτροπία, ο ναΐσκος είναι σταυροειδής με τρούλο. Έχει ένα πανέμορφο υψηλής αισθητικής τέμπλο, των οποίων την αγιογραφία στις τέσσερις εικόνες του, είχε φιλοτεχνήσει τον 19ο αιώνα, ο μοναχός Γεννάδιος Παπαδόπουλος – είχε πραγματώσει λαμπρές σπουδές ζωγραφικής στην Μόσχα και το Άγιο Όρος και από το 1850 μόναζε στην Μονή Πετράκη – ο οποίος ανέπτυξε στενούς δεσμούς με την οικογένεια του κτήτορα πρέσβη Οζερώφ και ανέλαβε κατά επιθυμία της εφημέριος του ναού, μέχρι τον θάνατό του στα 1864. Οπότε και ετάφη ο μοναχός στον αύλειο χώρο της εκκλησίας. Παραπλεύρως του μικρού ιστορικού ναού της Αγίας Ζώνης, ευρίσκεται ο μεταγενέστερος ναός της Αγίας Ζώνης, που με την λαμπρότητα και την περικαλλή κατασκευή του, ξεχωρίζει στην ευρύτερη περιοχή. Αποπερατώθηκε το 1927 και είναι επενδυμένος αισθητικά με σπουδαίες τοιχογραφίες και ξακουστά γλυπτά. Ακόμα παράπλευρα στον μικρό ναό της Αγίας Ζώνης, ευρίσκεται ενεπίγραφος μαρμάρινος τάφος, με το επίγραμμα «Αλέξανδρος Οζερώφ, πρέσβης Ρωσίας 1843, συλλέξας απέθετο οστά Ελλήνων ηρώων μαχητών 1821-1829 πεσόντων εις μάχας εν Γαλατσίω Αττικής υπέρ πίστεως και πατρίδος». Η μικρή Αγία Ζώνη εορτάζει κάθε χρόνο στις 2 Ιουλίου και ο μεγάλος ομώνυμος ναός στις 31 Αυγούστου. Αναμφίβολα η μικρή Αγία Ζώνη με το ιστορικό της κλέος και τα ευλαβή χαρακτηριστικά της, αποτελεί ένα από τα σημαντικά ορθόδοξα-πολιτισμικά μνημεία της Αθήνας μας.

Πηγή

Δεν είναι μόνο το αισθητικό κάλλος του μικρού αλλά πανέμορφου ναού του Αγίου Ελισσαίου, που προξενεί το θαυμασμό και τα κατανυκτικά συναισθήματα του επισκέπτη του. Είναι παράλληλα συνυφασμένος με τις περίφημες αγρυπνίες σ΄ αυτόν, του μεγάλου Σκιαθίτη, κοσμοκαλόγερου της ελληνικής λογοτεχνίας Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, που αποτέλεσε παράλληλα και δεξιό ψάλτη του. Ο Παπαδιαμάντης αποτύπωσε αδρά το ηθικά ευγενές ορθόδοξο αχνάρι του στον Άγιο Ελισσαίο και τον κατέστησε σύμβολο πολιτισμού και ορθόδοξης μυσταγωγίας. Μαζί με τον Παπαδιαμάντη και ο πρώτος του εξάδελφος Αλέξανδρος Μωραϊτίδης στον Άγιο Ελισσαίο, που διετέλεσε αριστερός ψάλτης. Τέλος το ταπεινό εκκλησάκι του Αγίου Ελισσαίου, αποτέλεσε το ορμητήριο της ορθόδοξης μεγαλουργίας, του έξοχου Παπα-Νικόλα του Πλανά, που μετέπειτα αγιοποιήθηκε. Οι περίφημες αγρυπνίες του Παπαδιαμάντη στον Άγιο Ελισσαίο διάστικτες από ευλάβεια και κατάνυξη, υιοθετούσαν την περίφημη κολυβάδικη παράδοση του Αγίου Όρους και αποτέλεσαν ένα πρωτόγνωρο πολιτισμικό επίτευγμα για την αθηναϊκή κοινωνία της περιόδου (1880-1925). Κατά την τέλεσή τους προσήλκυσαν στον Άγιο Ελισσαίο, κορυφαίες φυσιογνωμίες του πολιτισμού και της διανόησης. Χαρακτηριστική ήταν η παρουσία σ΄ αυτές των ακαδημαϊκού Ζαχαρία Παπαντωνίου, Γιάννη Βλαχογιάννη, Παύλου Νιρβάνα κ.α.

Σε ότι αφορά την αρχιτεκτονική τεχνοτροπία του ναού, είναι μονόκλιτη ξυλόστεγη βασιλική και στην αρχική κατασκευή της εκκλησίας είχαν προσαρτηθεί στους τοίχους αρχαία και βυζαντινά στοιχεία , όπως γλυπτά κ.α. Αλλά μοίρα τραγική στον ναό υπήρχαν και σπουδαίας αισθητικής τοιχογραφίες, οι οποίες καταστράφηκαν και το 1921 και φτιάχτηκαν στη θέση τους άλλες. Τις τοιχογραφίες αυτές είχε ανακαλύψει και αποτυπώσει συνάμα ο γάλλος περιηγητής Paul Durand το 1842-1843. Σε ότι αφορά το ιδιοκτησιακό του καθεστώς ο Άγιος Ελισσαίος σε όλο το διάβα της ιστορίας του, αποτέλεσε ιδιωτικό εκκλησάκι. Μαζί με την αυλή του και τα γύρω κτίρια, υπήγετο στην ιδιοκτησία της οικογένειας Χωματιανού-Λογοθέτη. Παράλληλα με το αισθητικό κάλλος του μικρού αυτού ναού της Αθήνας, που συνιστά ορόσημο της ορθόδοξης ταυτότητας των Αθηνών, απαράμιλλης αισθητικής είναι και ο αύλειος χώρος του ναΐσκου. Η ομορφιά και η απλότητα εξάλλου της αυλής του Άγιου Ελισσαίου, εντυπωσίασε το μεγάλο μας θεατρικό συγγραφέα και ακαδημαϊκό Ιάκωβο Καμπανέλλη, για να γράψει το περίφημο έργο του «Αυλή των θαυμάτων».

Από την ιδιοκτησία όμως της οικογένειας Χωματιανού – Λογοθέτη, ο Άγιος Ελισσαίος μεταβιβάστηκε στον αξιωματικό του πολεμικού ναυτικού Ηρακλή Καζάκο. Ο τελευταίος διαβλέποντας ότι ένεκα της υψηλής πολιτισμικής του αξίας το εκκλησάκι θα μπορούσε να χαρακτηριστεί διατηρητέο και να απαλλοτριωθεί, στις 3 Ιουλίου του 1943 αφαίρεσε την στέγη του. Ενώ πάνω από την Αγία Τράπεζα οικοδόμησε αποθήκη !!! Τελικά μετά από αυτά τα απίστευτα και όμως αληθινά, η κατάρρευση του ναού ήταν αναπότρεπτη. Σημειώνοντας εδώ την έντονη διαμαρτυρία τω ανθρώπων του πολιτισμού της εποχής, για την συμπεριφορά του Καζάκου, που όμως δεν απέτρεψε την κατάρρευση του ναού. Με το πέρασμα του χρόνου αναλήφθηκε μια πρωτοβουλία αποκατάστασης-αναστήλωσης του ναίσκου από την Εταιρεία Παπαδιαμαντικών Σπουδών, υπο την εμπνευσμένη ηγεσία του πανεπιστημιακού καθηγητή Φώτη Δημητρακόπουλου, η οποία εδράζονταν σε μια πανοραμική αρχιτεκτονική κάτοψη, που εκπόνησε για την αναστήλωση, η Διεύθυνση των Νεώτερων Βυζαντινών Μνημείων, παράλληλα με μια σπάνια φωτογραφία του ναού του 1940, από τον κριτικό-δοκιμιογράφο Γιώργο Βαλέτα. Έτσι το οικοδομικό τετράγωνο του Αγίου Ελισσαίου απαλλοτριώθηκε και άρχισαν οι προσπάθειες αναστήλωσης. Την αναστήλωση επιχορήγησε οικονομικά το υπουργείο Πολιτισμού το 2003 και το εγχείρημα αποπερατώθηκε το 2005, οπότε και ετέθη και πάλι σε λειτουργία ο ναός. Ενώ τα τελευταία χρόνια, με πρόταση που υπεβλήθη στο υπουργείο Πολιτισμού, επετράπη η διεξαγωγή αγρυπνιών μια φορά τον μήνα. Με την απλότητα, το μικρό του μέγεθος που αναδύει αισθητική αρχοντιά και την βαρύτιμη ιστορική του παρουσία, ο Άγιος Ελισσαίος αποτελεί ένα σπουδαίο ορθόδοξο μνημείο των Αθηνών.

πηγή

Στην καρδιά του ιστορικού κέντρου και κάτω από τη σκιά του Φράγκικου Κάστρου των Βιλλαρδουΐνων, της “εχούσης τα πρεσβεία εις την κατάκτησιν του αγαθού της Ελευθερίας εν έτει 1821 “ μεταξύ των ελληνικών πόλεων, “ Παναγιοσκεπάστου “ Καλαμάτας, υψώνεται μεγα­λο­πρε­πής, ο μεγαλώνυμος, Βυζαντινός Μητροπολιτικός και Καθεδρι­κός Ναός Υπαπαντής του Χριστού. Ο Ναός αυτός, το στολίδι και το καμάρι απάντων των Μεσσηνίων, θεμελιώθηκε την 25^η Ιανουαρίου 1860 και εγκαινιάστηκε τη 19^η Αὐγούστου 1873 από τον τότε Αρχιεπίσκοπο Μεσσηνίας Προκόπιο Γεωργιάδη.

Η ιστορική επιγραφή στο θεμέλιο λίθο, πού κείται στη βάση του νοτιοδυτικού καμπαναριού πληροφορεί τα εξής:

ΕΠΙ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΟΘΩΝΟΣ Α΄.
ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ
ΝΟΜΑΡΧΟΥ Ν. ΓΚΟΥΣΤΗ
ΔΗΜΑΡΧΟΥ Θ. ΙΩ. ΚΥΡΙΑΚΟΥ
Ο ΑΚΡΟΓΩΝΙΑΙΟΣ ΟΥΤΟΣ ΛΙΘΟΣ ΤΟΥ
ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΤΩΝ ΚΑΛΑΜΩΝ
ΝΑΟΥ ΤΗΣ ΥΠΑΠΑΝΤΗΣ ΤΟΥ
ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
ΕΤΕΘΗ ΕΝ ΕΤΕΙ ΑΩΞ ΤΗΝ ΚΕ
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ

Θησαυρό για τον Μητροπολιτικό μας Ναό αποτελεί η θαυματουργός Εικόνα της Παναγίας της επονομαζομένης “Πα­ναγία Υπαπαντή”, της Προστάτιδος και Πολιούχου των Καλαματιανών και των κατοίκων όλης της Μεσσηνίας. Η φορητή αυτή Εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου, η οποία κρατά στην αριστερή αγκαλιά της τον Χριστό έχει διαστάσεις μήκους 1,10 και πλάτους 0,68 και ακολουθεί τον εικονογραφικό τύπο της Παναγίας της Αμολύντου ή του Πάθους. Το δε θαυμαστό χρονικό της ευρέσεως της έχει ως εξής: “Η ιστορία της εικόνος είναι γνωστή από του 17^ου αιώνος, ότε πυρποληθείς ο μικρός Ναός της Υπαπαντής, κείμενος εις το σημείον, όπου σήμερον υπάρχει μαρμάρινος σταυρός, φέρων εις την βάσιν του χαραγμένας τάς λέξεις “Η ΠΛΑΞ ΑΥΤΗ ΕΝΘΥΜΙΖΕΙ ΙΕΡΟΝ ΚΑΙ ΑΔΥΤΟΝ”, ετάφη η Εικόνα εις τα ερείπια αυτού. Εις τον χώρον του Ναού κατεσκευάσθη υπό του Τούρκου πασά σταύλος δια τον ίππον του. Ο ιπποκόμος του πασά, χριστιανός το θρήσκευμα, επί τρείς συνεχείς νύχτας έβλεπε τρομερόν όνειρον. Μια γυναίκα παρουσιάζετο και του έλεγε να εισηγηθεί εις τον πασάν να αποσύρη τον ίππον του από τα ερείπιαεκείνα, διότι κακόν θα συνέβαινε εις αυτόν, εις περίπτωσιν απειθίας αλλά και δια τον ίδιον τον ιπποκόμον, εάν δεν εφανέρωνε το όνειρον εις τον κύριον του. Παρετηρήθη ακόμη ότι και ο ίππος επί πολύν καιρόν επιμόνως εκτυπούσε με το πόδι του το μέρος εκείνο, όπου ακριβώς εκρύπτετο η Εικών. Φοβηθείς ο πασάς διέταξε να απομακρυνθή ο ίππος του από τα ερείπια εκείνα του βυζαντινού Ναού. Μετ’ ολίγον καιρόν και ο προύχων των καλαμών Π. Τζάνες είδεν εν ονείρω ότι παρουσιάσθη εις αυτόν η ιδία γυναίκα, η οποία παρουσιάσθη και εις τον ιπποκόμον του πασά και υπέδειξεν ότι εις τον άλλοτε βυζαντινόν Ναΐσκον, τον οποίον κατεδάφισαν οι Τούρκοι και ο χώρος του οποίου εχρησιμοποιήθη ως σταύλος του ίππου του πασά, εκρύπτετο θαμμένη σεβασμία Εικών και ότι έπρεπε να ανασκαφή ο χώρος και να αποκαλυφθή αύτη. Ο Π. Τζάνες έχων καλάς σχέσεις με τους Τούρκους των Καλαμών, παρεκάλεσεν αυτούς και του επετράπη να ανασκάψη το έδαφος του χώρου εκείνου. Γενομένης δε ανασκαφής, ω του θαύματος, ανευρέθη η σεβασμία Εικών της Θεοτόκου…” (Μητροπολίτου Μεσσηνίας Χρυσοστόμου Θέμελη: “Η εν Καλαμάτα Ιερά Εικών της Παναγίας Υπαπαντής”, Καλαμάτα 1998).Ο Ιερός Ναός πανηγυρίζει, μετά πάσης λαμπρότητος και επισημότητος, την 1^η και 2^α Φεβρουαρίου, Εορτή της Υπαπαντής του Χριστού. Ο μακαριστός Μητροπολίτης Χρυσόστομος Δασκαλάκης καθιέ­ρω­σε το 1948, ο εορτασμός αυτός να αρχίζει στις 27 Ιανουαρίου και να τελειώνει στις 9 Φεβρουαρίου, στην Απόδοση δηλαδή της Εορτής της Υπαπαντής και να έχει διάρκεια 14 ημέρες. Προνοητικός ο αλήστου μνή­μης εκείνος, δυναμικός Ποιμενάρχης, εδικαιώθη πλήρως αφού το Προσ­κύ­νημα της Υπαπαντής έστω και μέσω χειμώνα, με το τοπικό του χρώμα, κυρίως όμως με τη γλυκύτατη μορφή της Παναγίας “Καλομάτας” Υπαπαντής, κατέστη όχι μόνο Παμμεσσηνιακό αλλά και Πανελλήνιο. Η λιτανεία της Ιεράς Εικόνος στους κεντρικούς δρόμους και πλατείες της πόλεως γίνεται από το έτος 1889 και συνεχίζεται πανδήμως μέχρι σήμερα, έστω και με άσχημες καιρικές συνθήκες.

πηγή

την ανατολικότερη πλευρά της ακριτικής Σάμου και σε υψόμετρο 400 μέτρων επί του όρους Ραμπαηδόνι, μέσα σε πευκόφυτη και υποβλητική τοποθεσία, κείται η ιστορική Ιερά Μονή της Ζωοδόχου Πηγής, της επικαλουμένης και «Αηλιώτισσας» λόγω της γειτνίασής της με το παρακείμενο εξωκλήσι του Προφήτη Ηλία.

Η θέα που δύναται να αντικρύσει ο προσκυνητής είναι εκπληκτική, καθώς εκτός από το ακρωτήριο Πράσσο και το σύμπλεγμα των μικρών νησίδων, μπορεί να ατενίσει με νοσταλγία τη Μυκάλη, την Έφεσο και τα παράλια της Μικράς Ασίας.

Η μονή ιδρύθηκε το 1756 από τον ιερομόναχο Δωρόθεο, ο οποίος αιτήθηκε από τον Αρχιεπίσκοπο Σάμου Καλλίνικο την παραχώρηση του μικρού εξωκκλησίου της Ζωοδόχου Πηγής για να ασκητέψει.

Ο Δωρόθεος προσείλκυσε μικρή συνοδεία μοναχών, κι έτσι το Μάιο του 1786 ολοκλήρωσε το περικαλλές καθολικό της μονής στον τύπο του εγγεγραμμένου σταυροειδούς σύνθετου τετρακίονου τρίκογχου αθωνικού ναού, με ευρύχωρο τρουλλαίο νάρθηκα.

Σύμφωνα με την παράδοση, οι τέσσερις κίονες για την ανέγερση του ναού μεταφέρθηκαν από τον αρχαιολογικό χώρο της μικρασιατικής Μιλήτου και κατόπιν θερμής προσευχής των μοναχών υπερνικήθηκαν με θαυματουργικό τρόπο οι δυσκολίες για τη μεταφορά τους από την παραλία στο χώρο της μονής.

Από τις τοιχογραφίες του καθολικού διασώζονται ελάχιστες όπως του Χριστού και της Παναγίας στο Νάρθηκα και το Ιερό Βήμα.

Το ξυλόγλυπτο και επιχρυσωμένο τέμπλο δεσπόζει στο εσωτερικό του καθολικού, είναι έργο του Γεωργίου Τάντολο και χρονολογείται από το 1788.

Ιδιαίτερης τέχνης είναι ο ξυλόγλυπτος αρχιερατικός θρόνος, ο οποίος στις δυο πλευρές του φέρει ζωγραφισμένες παραστάσεις με τον όσιο Ζωσιμά να κοινωνεί την οσία Μαρία την Αιγυπτία καθώς και με τον εξομολογούμενο ενώπιον του πνευματικού του, από το στόμα του οποίου να βγαίνουν οι αμαρτίες με τη μορφή φιδιών.

Μοναδικής καλλιτεχνικής αξίας είναι και η θύρα που οδηγεί από το νάρθηκα στο καθολικό κατασκευασμένη από 365 μικρά ξύλινα τεμάχια που το καθένα τους συμβολίζει την κάθε ημέρα του χρόνου.

Σημαντική θεωρείται επίσης η αρκετά επιμελημένη μαρμάρινη επίστρωση των δαπέδων του καθολικού.

Το υπόλοιπο κτιριακό συγκρότημα της μονής είναι του συνηθισμένου μοναστηριακού τετράπλευρου τύπου, με διώροφες πτέρυγες πρόσφατα ανακαινισμένες και συντηρημένες, καθώς και ορισμένες τοξοστοιχίες κυρίως στο αρχονταρίκι και το παλαιό ηγουμενείο.

Στη μονή βρίσκονται ενδιαφέροντα λιθανάγλυφα λαϊκής εκκλησιαστικής λιθοτεχνίας, σκαλισμένα από τον Μιχαήλ Μαρμαρά.

Το περιθύρωμα της εξωτερικής δυτικής πύλης που είναι και η κύρια είσοδος της μονής περιλαμβάνει ψευδοκίονες, φυτικές και ζωικές παραστάσεις και μεγάλη κτιτορική πλάκα αναφερόμενη στους αυτάδελφους μοναχούς Ιγνάτιο και Θεοδόσιο.

ΚΕΙΜΗΛΙΑ

Στο μοναστήρι φυλάσσονται πολλά λείψανα Αγίων σε πέντε λειψανοθήκες. Ακόμη υπάρχουν διάφορα παλαιά ιερατικά σκεύη, ιερατικές πόρπες, αρχιερατικές ράβδοι και ο μανδύας του Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε΄, τον οποίο έφερε στο νησί ο τότε διάκονος και μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Σάμου Αρίσταρχος, αδελφός της μονής.

Ο μανδύας αυτός πρόσφατα μεταφέρθηκε και εκτίθεται πλέον στο Εκκλησιαστικό Μουσείο της Ιεράς Μητροπόλεως.

Η μονή διαθέτει αξιόλογη βιβλιοθήκη παλαίτυπων βιβλίων, ορισμένα εκ των οποίων χειρόγραφα, σημαντικά σταχωμένα και επάργυρα Ευαγγέλια του 1777, του 1801, του 1820 και του 1840, πατριαρχικά σιγίλλια, τα οποία μας πληροφορούν για τη σπουδαιότητά της, την περιουσιακή της κατάσταση, καθώς και την ανέγερση διαφόρων ναών στη νήσο κατά τις αρχές του 19ου αιώνα, πολλοί από τους οποίους υπήρξαν εξαρτήματα της μονής.

Στην κυριότητα της μονής ανήκουν περί τα δεκαέξι παρεκκλήσια, εξωκλήσια και μετόχια, κυρίως στην ανατολική πλευρά του νησιού καθώς και στη Μικρά Ασία μέχρι το 1922.

Μεταξύ αυτών ήταν και ο μεγαλόπρεπος Ιερός Ναός του Αγίου Σπυρίδωνος στο Βαθύ της Σάμου, ο οποίος παραχωρήθηκε το 1864 για να γίνει ενορία, ενώ μετόχι της μονής είναι και το μονύδριο της Αγίας Βαρβάρας Βλαμαρής, το οποίο ανακαινίσθηκε από τον πολιό ιερομόναχο π. Θεόφιλο Χαρίτσο, προηγούμενο της Μονής του Βροντά, και έχει καταστεί ένα φιλόξενο και περιποιημένο ασκητικό κάθισμα.

Από την ηγουμενία της μονής πέρασαν σημαντικές προσωπικότητες του μοναχικού βίου με τελευταίο τον Χαρίτωνα Μακρή, η προτομή του οποίου κοσμεί τον περίβολο της μονής, και ο οποίος υπήρξε ο τελευταίος ίσως εκπρόσωπος της ησυχαστικής παράδοσης του σαμιακού μοναχισμού. Αδελφοί της μονής υπήρξαν και οι Αρχιεπίσκοποι Σάμου Αρίσταρχος Βαρβατές, Γαβριήλ Β΄ ο Κατσαρός και Θεοδόσιος ο οποίος διετέλεσε και ηγούμενός της.

Μετά την κοίμηση του Χαρίτωνος στη μονή παρέμεινε ο ιερομόναχος Μόδεστος ο οποίος συνέβαλε τα μέγιστα στη συντήρησή της, κυρίως της δυτικής πτέρυγας η οποία ολοκληρώθηκε με τη φροντίδα του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σάμου, Ικαρίας και Κορσεών κ. Ευσεβίου, ο οποίος μερίμνησε για τη μετατροπή της μονής σε γυναικεία και φρόντισε για την εγκατάσταση το 2001 ολιγομελούς Αδελφότητας προερχόμενης από την Ιερά Μονή Αγίων Κυρήκου και Ιουλίτης Σιδηροκάστρου.

Ο π. Μόδεστος μετακόμισε στη γειτονική ιστορική μονή της Αγίας Ζώνης, ενώ η παρουσία αυτής της δυναμικής γυναικείας Αδελφότητας έδωσε νέα πνοή στο μοναστήρι, στο οποίο συνεχίσθηκαν οι εργασίες συντήρησης με πιο εντατικούς ρυθμούς, ενώ επανάκτησε την παλιά του αίγλη καθιστάμενο ως πνευματικό πόλο έλξης για τους Σαμίους και κυρίως τους κατοίκους του Βαθέος και της ανατολικής πλευράς του νησιού, καθώς η μικρή απόσταση διευκολύνει τη συχνή προσέλευση των προσκυνητών.

Σήμερα η εξαμελής γυναικεία Αδελφότητα υπό την ηγουμενία της Γερόντισσας Σαλώμης διάγει έναν υποδειγματικό μοναχικό βίο απασχολούμενη με τα καθημερινά διακονήματα αλλά και έχοντας ως βασικό διακόνημα και οικονομικό πόρο την Αγιογραφία, εξ’ αιτίας της καλλιτεχνικής της αξίας δέχεται παραγγελίες από σχεδόν όλο τον ελλαδικό χώρο.

Πολλά είναι τα θαύματα που έχουν συντελεσθεί με τη χάρη της Παναγίας στο μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής, με παλαιότερο τη διάσωση εμπορικού πλοίου από θαλασσοταραχή στο δίαυλο της Σάμου, για την οποία ο πλοίαρχος αφιέρωσε ασημένια κανδήλα, και το πιο πρόσφατο την ίαση από μηνιγγίτιδα ενός παιδιού την ημέρα της πανηγύρεως του 2007, η οποία εορτάζεται την Παρασκευή της Δικαινησίμου.

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Ι. Μ. Ζωοδόχου Πηγής Σάμου, 83100 ΣΑΜΟΣ
ΤΗΛΕΦΩΝΟ: 22730-27582

Στοιχεία για τη συγγραφή του παρόντος αφιερώματος λάβαμε από τις εξής εκδόσεις:
Α) «Η Εκκλησία της Σάμου», Μητροπολίτου Σιδηροκάστρου κυρού Ιωάννη
Β) «Οι Μονές της Σάμου», Μ. Γ. Βαρβούνη
Γ) «Μοναστήρια της Σάμου», έκδοση Ι. Μ. Σάμου, Ικαρίας και Κορσεών

πηγή

Άγια Μετέωρα, η Θηβαΐδα των Σταγών, η μεγαλύτερη και σημαντικότερη ορθόδοξη μοναστική πολιτεία του ελλαδικού χώρου μετά το Άγιο Όρος. Στο βορειοδυτικό τμήμα της θεσσαλικής γης από τα πανάρχαια χρόνια υψώνονται επιβλητικοί και περήφανοι οι πέτρινοι θεόπλαστοι γίγαντες της Άγιας Λιθούπολης, ανάμεσα στην οροσειρά της Πίνδου και των Χασίων, εκεί που τα νερά του Πηνειού αρχίζουν να διασχίζουν το θεσσαλικό κάμπο, θεόσταλτοι πύργοι, ακοίμητοι φρουροί της Καλαμπάκας και του Καστρακίου.

Το πέτρινο δάσος των Αγίων Μετεώρων συνθέτει ασύλληπτο σε μεγαλοπρέπεια θέαμα και αποτελεί ένα από τα θαυμαστότερα και υποβλητικότερα γεωλογικά φαινόμενα του πλανήτη μας. Η επικρατέστερη θεωρία υποστηρίζει, ότι η δημιουργία των πανύψηλων βράχων οφείλεται σε έναν δελτογενή κώνο, αποτελούμενο από ποταμίσια βότσαλα και
ασβεστολιθικό υλικό, πού εκβάλλονταν στην αρχέγονη θεσσαλική λίμνη. Μετά τη γεωλογική απόσχιση του Ολύμπου και της Όσσας, τα νερά της λίμνης άποτραβήχτηκαν στο Αιγαίο μέσα από την κοιλάδα των Τεμπών. Οι σεισμοί, η διάβρωση των βροχών καί των ανέμων με το πέρασμα του χρόνου απογύμνωσαν το δελτογενή κώνο από τα σαθρά υλικά, αφήνοντας τεράστιους ακανόνιστους συμπαγείς ογκόλιθους, ύψους μέχρι τετρακοσίων μέτρων!
Στις απάτητες αυτές κορυφές των απόκρημνων βράχων επέτρεψε ό Πανάγαθος θεός να εγκαταβιώσει ο ένδεδυμένος το αγγελικό σχήμα ασκητής, παραμένοντας συνεχώς φωτεινός οδοδείκτης της βασιλείας του θεού.
Οι αγιοβάδιστοι τούτοι βράχοι, οι ατενίζοντες τον ουρανό, έλαβαν το όνομα “Μετέωρα” από τον Όσιο Αθανάσιο το Μετεωρίτη (κτίτορα της Μονής Μεγάλου Μετεώρου) το 14ο αι.

Τα Άγια Μετέωρα κατέστησαν έκτοτε τόπος άσκησης, ιδρώτων, πόνων, προσευχών, νηστείας, μαρτυρία Χριστού, ακοίμητη λυχνία της Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας.
Η Μοναστική ζωή μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία είναι Νεοσύστατος θεσμός, είναι η πεμπτουσία του Χριστιανισμού, η τελειότερη και συνεπέστερη αυτοέκφρασή του. Έχει τις ρίζες της στην αποστολική εποχή και βασικούς θεμελιωτές της το Μέγα Αντώνιο και τον ‘Αγιο Βασίλειο.
Προϋποθέτει ειδική κλήση και ειδικό χάρισμα του Αγίου Πνεύματος. Σκοπός του Μοναχισμού είναι ο αγιασμός, η σωτηρία της ψυχής, η αφοσίωση στο θεό, μέσω της υπακοής, της άσκησης και της προσευχής. “Τι γαρ ωφελείται άνθρωπος εάν τον κόσμον όλον κερδίση, την δε ψυχήν αυτού ζημιώσει ή τι δώσει άνθρωπος αντάλλαγμα της ψυχής αυτού;”. Οι Μοναχοί κοπιάζουν μέρα-νύχτα με εγκράτεια, αγρυπνία, εργασία, δεόμενοι υπέρ της σωτηρίας του σύμπαντος κόσμου με πολύωρες θερμές προσευχές, λειτουργίες, δεήσεις καί παρακλήσεις. Την όλη βιοτή του Μοναχού, μακριά από τίς εγκόσμιες μέριμνες, χαρακτηρίζει η παρθενία, η ακτημοσύνη, η υπακοή, η ταπείνωση, ο διαρκής αγώνας προς τη θέωση.
Τα πρώτα ίχνη της ιστορίας των Αγίων Μετεώρων χάνονται στην αχλύ των μύθων και των παραδόσεων. Φαίνεται, πως από τον 11ο ήδη αι. οι πρώτοι ερημίτες έγκαταβίωναν στα κοιλώματα των διάσπαρτων βράχων, “εν ερημίαις πλανώμενοι και ορέσι και σπηλαίοις και ταίς οπαίς της γης”. Περί τα τέλη του 11ου και στις αρχές του 12ου αι. συγκροτήθηκε υποτυπώδης μικρή ασκητική πολιτεία, η Σκήτη της Δούπιανης ή των Σταγών, με κέντρο λατρείας το “Κυριακό” της σκήτης, το ναό της Θεοτόκου, που βρίσκεται αριστερά της Μονής του Αγίου Νικολάου Αναπαυσά.

Η ιερά μονή Αγίου Νικολάου Αναπαυσά (από την ιστοσελίδα της)

Στο “Κυριάκο” συγκεντρώνονταν οι απόκοσμοι ερημίτες και ασκητές από τις σπηλιές των βράχων, τα προσευχάδια και τις “κέλλες”, τα ασκηταριά και τις εγκλείστρες τις Κυριακές και τις γιορτές, για να τελέσουν από κοινού την καθιερωμένη λατρεία στον Ύψιστο Δημιουργό. Μία από τις πιο ηγετικές μορφές του Μετεωρικού μοναχισμού στα τέλη του 14ου αι. είναι ο “πρώτος” της σκήτης και καθηγούμενος της Μονής Δούπιανης Νείλος.

Μεγάλη μορφή του Ορθόδοξου μοναχισμού, που η εκκλησία μας τον ανακήρυξε άγιο, είναι ο Αθανάσιος ο Μετεωρίτης, ο οποίος το 14ο αι. συγκροτεί το πρώτο οργανωμένο μοναστικό κοινόβιο στο Μεγάλο Μετέωρο.
Από τότε και μέχρι σήμερα, για 600 ολόκληρα χρόνια, η λυχνία του μοναχισμού στους θεοφρούρητους βράχους των Μετεώρων παραμένει ακοίμητη, συνοδευόμενη από τη χορεία Οσίων, Ασκητών και Μαρτύρων. Το 16ο αι., πού έχουμε τη μεγαλύτερη ακμή της Μετεωρίτικης μοναστικής πολιτείας, λειτουργούν είκοσι τέσσερις μονές.

Σήμερα σώζονται ακέραιες και λειτουργούν οι ιερές Μονές του Μεγάλου Μετεώρου (Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού), του Βαρλαάμ (Αγίων Πάντων), της Αγίας Τριάδος, του Αγίου Στεφάνου [“Ν”: από εκεί η διπλανή φωτο της γερόντισσας Χριστονύμφης], Ρουσάνου (Αγίας Βαρβάρας) και του Αγίου Νικολάου Αναπαυσά.
Συντηρούνται καλά κτιριακά, της Υπαπαντής, του Αγίου Νικολάου Μπάτοβα ή Κοφινά, καθώς και άλλες δύο, που διατηρούν το μικρό τους ναό στο κοίλωμα των βράχων, του Αγίου Αντωνίου και του Αγίου Πνεύματος. Είναι εντελώς ερειπωμένες, ή χωρίς κανένα ίχνος, του Αγίου Δημητρίου, της Υψηλοτέρας η Καλλιγράφων, του Αγίου Γεωργίου Μανδηλά και των Αγίων Αποστόλων.
Τα Άγια Μετέωρα είναι στο συνολό τους Αγία Γη, είναι χώρος ιερός, θεοπρόβλητος και θεοσκέπαστος. Κάθε βράχος, σπηλιά και χαράδρα έχει ευλογία θεού.

Τα Άγια Μετέωρα είναι τα προπύργια της πίστεως και της Ορθοδοξίας, κιβωτός πολύτιμη των θρησκευτικών και εθνικών μας παραδόσεων, όπως έχουν καθιερωθεί με την υπερεξακοσιόχρονη ιστορία και προσφορά τους.
Τα Άγια Μετέωρα αποτελούν παγκόσμιο μνημείο της ανθρωπότητας, προστατευόμενο από την UNESCO, για τη χριστιανική, ιστορική, αρχιτεκτονική, αγιογραφική και γεωλογική μαρτυρία τους.
Από το 1995 με νόμο της πολιτείας η περιοχή των Μετεώρων αναγνωρίζεται ως τόπος ιερός, αναλλοίωτος και απαραβίαστος.
Σήμερα οι Μονές των Αγίων Μετεώρων συνεχίζουν τη μακρά παράδοση, προσφέρουν πλούσιο πνευματικό, ιεραποστολικό, εθνικό και κοινωνικό έργο και αποτελούν αστείρευτες πηγές ψυχικής ανάτασης και πνευματικής ενίσχυσης.

H ιστορική Ιερά Μονή της Καισαριανής

Το βυζαντινό μοναστήρι της Καισαριανής, βρίσκεται σε ένα ειδυλλιακό περιβάλλον, όχι μακριά από το κέντρο της Αθήνας. Η μονή αφιερωμένη στα Εισόδια της Υπεραγίας Θεοτόκου, είναι χτισμένη μέσα στο Αισθητικό Δάσος του Υμηττού, σε υψόμετρο 350 μέτρων.

Αναφορικά με την προέλευση της ονομασίας της μονής υπάρχουν διαφορετικές εκδοχές. Οι πιο γνωστές εκδοχές είναι:από κάποιον ηγούμενο Καισάριο, που λέγεται ότι είναι ο ιδρυτής της μονής, από την εικόνα της Θεοτόκου, που μεταφέρθηκε από την Καισάρεια ή από κάποιον Καίσαρα που ανακαίνισε την εκκλησία κατά τη Βυζαντινή περίοδο. Το γεγονός, πάντως, είναι ότι στις αρχές του 13ου αι. στα γραπτά κείμενα η περιοχή αναφέρεται Συριανή αλλά και Καισαριανή.

Ο κύριος ναός (Καθολικό) των Εισοδίων της Θεοτόκου οικοδομήθηκε στα τέλη του 11ου αι. μ.Χ. ή στις αρχές του 12ου, είναι τύπου εγγεγραμμένου τετρακιόνιου σύνθετου σταυροειδούς με τρούλο. Ο νάρθηκας του ναού προστέθηκε, προφανώς την περίοδο της τουρκοκρατίας, όπως και το παρεκκλήσιο του Αγ. Αντωνίου, το οποίο βρίσκεται δίπλα στο Καθολικό. Οι τοιχογραφίες στο εσωτερικό του ναού, οι οποίες χρονολογούνται περίπου το 1700, έχουν ως πρότυπο την κρητική ζωγραφική και τη ζωγραφική του Άγιου Όρους.

Τα μεταβυζαντινά κελιά των μοναχών βρίσκονται στη νότια πλευρά του περιβόλου. Σήμερα διαμορφώνεται μία κύρια διώροφη πτέρυγα που διαχωρίζεται από τριώροφο κτίσμα, γνωστό ως Πύργος των Μπενιζέλων.

Η μονή Καισαριανής είχε πλουσιότατη βιβλιοθήκη και απετέλεσε σημαντικό κέντρο φιλοσοφίας, όπου δίδαξαν σημαίνοντες φιλόσοφοι και λόγιοι της εποχής (Γεώργιος Πλήθων Γεμιστός κ.ά). Στη μονή παρέμεινε ως μοναχός και ο μετέπειτα Οικουμενικός πατριάρχης, Οσιομάρτυρας Γρηγόριος ο Ε΄ (1765-1770).

H μονή σταμάτησε τη λειτουργία της (όπως και σχεδόν όλα τα μοναστήρια του Yμηττού, μαζί με άλλα περίπου 350 σε όλη την Ελλάδα) το 1833 με την γνωστή απόφαση της αντιβασιλείας του Όθωνα, που καταργούσε όσα μοναστήρια είχαν λίγους μοναχούς (κάτω από έξι). Έπειτα επαναλειτούργησε ως γυναικείο μοναστήρι.

Διακόσια μέτρα νοτιοανατολικά υπάρχει και το παρεκκλήσι της Ανάληψης, γνωστό και ως αγίασμα.

Στις μέρες μας η μονή αποτελεί αρχαιολογικό χώρο, υπαγόμενο στο Υπουργείο Πολιτισμού.

Ώρες λειτουργίας: 8.30–15.00

Tηλ.: (+30) 210 7236619 και 210 7224123

πηγή

Το 325-335 μ.Χ. ο ειδωλολατρικός ναός του Ανδριανού κατεδαφίζεται με διάταγμα του Μεγάλου Κωνσταντίνου και ύστερα από την ανεύρεση του Τιμίου Σταυρού και των άλλων προσκυνημάτων και με πρόταση του Επισκόπου Μακαρίου, κτίζεται το 325 μ.Χ. ο περίφημος Ναός της Αναστάσεως από τον Μεγάλο Κωνσταντίνο και τη μητέρα του Ελένη, τον οποίον περιγράφει ο ιστορικός Ευσέβιος στο «Βίο του Μεγάλου Κωνσταντίνου». Η ανέγερση άρχισε το 325 μ.Χ. και τελείωσε το 335 μ.Χ. το δε επόμενο έτος έγιναν τα Εγκαίνια (336 μ.Χ.) από επισκόπους που πήραν μέρος στη Σύνοδο της Τύρου.

Το 1545 μ.Χ. ο Πατριάρχης Γερμανός ανακαίνισε το ιερό Κουβούκλιο του Παναγίου Τάφου και κάλυψε τον τρούλο με μολύβι.

πηγή